Những quy định mới về taxi công nghệ
Thế nào gọi là kinh doanh vận tải, xe taxi công nghệ được quyền lựa chọn giữa gắn mào hoặc dùng chữ phản quang trên kính.
Nghị định 10/2020 thay thế cho Nghị định số 86/2014 quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ôtô có hiệu lực từ 1/4 có nhiều điểm mới, rõ ràng hơn cho hoạt động kinh doanh vận tải cũng như các tài xế taxi công nghệ. Dưới đây là những điểm mới:
Thế nào gọi là kinh doanh vận tải?
Trước đây, một doanh nghiệp được xác định là đơn vị kinh doanh vận tải thì phải cung cấp lộ trình, phạm vi hoạt động, ứng dụng, giải pháp công nghệ, xe và tài xế.
Bởi vậy, các công ty hay đơn vị chỉ cung cấp giải pháp hay ứng dụng công nghệ cho ôtô thì không đủ điều kiện để đăng kí dịch vụ vận tải. Giải pháp trước đây là một hợp tác xã vận tải sẽ đứng ra mua, thuê lại ứng dụng này rồi cung cấp hợp đồng cho tài xế và sử dụng ứng dụng như một giải pháp thay thế. Ví dụ: Grab sẽ không có quyền kinh doanh vận tải, mà phải dưới hình thức cho một hợp tác xã thuê lại ứng dụng của mình, rồi hợp tác xã sẽ khai thác tài xế.
Ở Nghị định mới, quy định này cụ thể hơn bằng việc đã phân định rõ giữa khái niệm đơn vị kinh doanh vận tải và đơn vị chỉ cung cấp phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải.
Cụ thể thì các đơn vị cung cấp phần mềm kết nối vận tải hiện nay, ví dụ Grab, nếu thực hiện các công đoạn (trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe hoặc quyết định giá cước vận tải) thì sẽ phải đăng ký kinh doanh vận tải và hoạt động theo những quy định về điều kiện kinh doanh vận tải và chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là đơn vị kinh doanh vận tải.
Đại diện phân phối một giải pháp taxi công nghệ cho rằng: "Nghị định được thông qua giúp cho đơn vị của tôi dễ dàng hơn trong việc đăng kí kinh doanh mà không bị ràng buộc về vấn đề phải có xe". Nói cách khác doanh nghiệp có thể chủ động trong việc chọn lựa sẽ là nhà cung cấp ứng dụng, kinh doanh hay chỉ là dịch vụ hỗ trợ cho ngành.
Quy định mới về nhận diện xe dịch vụ vận tải, công nghệ
Theo nghị định mới, tài xế được quyền lực chọn gắn mào hay dùng tem phản quang. Nếu dùng tem, xe phải được dán cố định cụm từ "xe taxi" trên kính phía trước và kính phía sau xe. Nếu dùng hộp đèn có chữ "taxi" trên nóc thì không phải dùng tem. Tài xế và đơn vị kinh doanh xe công nghệ được phép hoạt động trên phạm vi cả nước thay vì giới hạn tại năm tỉnh thành như trước đây.
Hạn chế việc khách hàng bị "chặt chém" và mất an toàn khi sử dụng xe dịch vụ
Theo quy định mới của Nghị định 10 thì đến ngày 1/1/2022, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng thực hiện cung cấp đầy đủ các nội dung tối thiểu của hợp đồng vận chuyển qua phần mềm đồng thời cung cấp rõ chặng đi và đến kết hợp với việc quản lý qua giám sát hành trình.
Cùng với đó các đơn vị khai thác dịch vụ công nghệ qua điện tử phải cung cấp đầy đủ hóa đơn điện tử cho khách hàng, hợp đồng chặng đi trong trường hợp thuê xe.
Với quy định này, "xe dù" sẽ khó khăn hơn để cung cấp giấy tờ, nếu không liên kết với đơn vị cung cấp ứng dụng hoặc giải pháp công nghệ.
Điều này giúp cả tài xế và khách hàng minh bạch hơn và đảm bảo lợi ích cho cả hai bên người cung cấp và bên sử dụng dịch vụ, tránh được thực trạng chèn ép tăng giá bất thường hoặc nghiêm trọng hơn là mất an ninh bến bãi.
Nâng cao ý thức tài xế trong quá trình vận chuyển hành khách
Cũng theo quy định mới, 1/7/2021 xe ôtô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ (kể cả người lái xe) trở lên phải có camera ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe (bao gồm cả lái xe và cửa lên xuống của xe) trong quá trình xe tham gia giao thông.
Việc lắp đặt camera theo dõi, giám sát, phát hiện, ghi nhận các hành vi vi phạm quy định pháp luật của người lái xe trong quá trình điều khiển phương tiện tham gia giao thông (ví dụ: ngủ gật hoặc mất tập trung khi lái xe, sử dụng điện thoại khi lái xe, chở quá số người quy định, có hành vi cư xử thiếu văn hóa với hành khách, lái xe quá thời gian quy định, các tình huống bất thường khác).
Đồng thời giúp đơn vị kinh doanh vận tải kịp thời nhắc nhở, cảnh báo, ngăn ngừa lái xe vi phạm, giúp cơ quan chức năng có căn cứ để xử lý các hành vi vi phạm của người lái xe và đơn vị kinh doanh vận tải.
Xe phải dán phù hiệu
Từ ngày 01/4/2020, các đơn vị kinh doanh vận tải và phương tiện kinh doanh vận tải đang tham gia Kế hoạch thí điểm triển khai ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng (theo Quyết định 24/QĐ-BGTVT ngày 07/01/2016) sẽ phải dừng hoạt động thí điểm.
Các đơn vị này buộc phải chủ động lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp với đơn vị mình để đảm bảo đúng quy định tại Nghị định 10/2020/NĐ-CP. Hoặc trở thành đơn vị cung cấp phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải hoặc trở thành đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.
Theo đó, nếu các đơn vị lựa chọn hình thức kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng (đây là loại hình taxi công nghệ đang hoạt động thí điểm) phải có phù hiệu “XE HỢP ĐỒNG” và được dán cố định phía bên phải mặt trong kính trước của xe và phải được niêm yết (dán cố định) cụm từ “XE HỢP ĐỒNG” làm bằng vật liệu phản quang trên kính phía trước và kính phía sau xe; với kích thước tối thiểu 06 x 20 cm.
Giá chở khách không do ứng dụng kết nối quyết định
Theo Điều 35 Nghị định 10/2020/NĐ-CP, đơn vị cung cấp phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải chỉ được cung cấp phần mềm, không trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe; không quyết định giá cước vận tải.
Như vậy, các đơn vị cung cấp phần mềm vận chuyển như Grab... sẽ không được trực tiếp quyết định giá.
Muốn quyết định giá sẽ phải kết nối với phần mềm của doanh nghiệp/hợp tác xã kinh doanh vận tải nơi lái xe đăng ký để doanh nghiệp/hợp tác xã quyết định giá theo phần mềm. Hoặc tự các đơn vị cung cấp phần mềm phải đăng ký kinh doanh vận tải bằng xe ô tô.
Xe đang thí điểm xin phải cấp lại phù hiệu
Theo Quyết định 24/QĐ-BGTVT, xe tham gia thí điểm phải gắn phù hiệu xe hợp đồng và đáp ứng đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật đối với loại hình xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.
Tuy nhiên, tại Nghị định 10 năm 2020 quy định đối với xe hợp đồng có sức chứa dưới 09 chỗ (kể cả người lái xe), đã được cấp phù hiệu hoặc biển hiệu theo quy định tại Nghị định số 86/2014/NĐ-CP phải thực hiện cấp lại phù hiệu theo quy định tại Nghị định này và dán cố định trên xe ô tô kinh doanh vận tải.
Việc xin cấp lại phù hiệu này bắt buộc phải thực hiện xong trước ngày 01/7/2021.
Các loại hình xe công nghệ sẽ phải lựa chọn mô hình hoạt động từ 01/4/2020 và có thể sẽ phải đăng ký kinh doanh như một đơn vị vận tải, nếu muốn tiếp tục các chức năng hiện tại. Tuy nhiên, cũng từ ngày này, Grab hay các đơn vị đang thực hiện thí điểm theo Quyết định 24 sẽ được phép hoạt động ở các tỉnh thành, không chỉ bó buộc theo điều kiện thí điểm trước đây.
Xem thêm: Bảo dưỡng ô tô những điều cần lưu ý, Danh sách các công ty vận tải hàng hóa uy tín Hà Nội
